Quan trường

Dưới triều vua Trần Nghệ Tông, năm 1372, Hồ Tông Thốc được làm Hàn Lâm viện học sĩ. Trước kia Hồ Tông Thốc làm An phủ, có lấy của dân, việc bị phát giác, vua Trần Nghệ Tông thấy làm lạ hỏi ông chuyện đó. Tông Thốc lạy tạ thưa rằng: Một con chịu ơn vua, cả nhà ăn lộc trời, vua tha tội cho. Sau ông được thăng nhiều lần, năm 1386 được phong làm Hàn Lâm học sĩ phụng chỉ kiêm Thẩm hình viện sứ.[2]

Tác phẩm

Nhà Minh xâm lược Đại Việt, theo phần Văn Tịch chí trong sách Lịch triều hiến chương loại chí, các sách của Hồ Tông Thốc đã bị nhà Minh tịch thu đem về Kim Lăng, nay đã mất, bao gồm: Thảo nhàn hiệu tần (1 quyển); Việt Nam thế chí (1 bộ); Việt sử cương mục (1 bộ).[3]

Các sách Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ, Hoàng Việt thi tuyển của Bùi Huy Bích còn chép được mấy bài thơ như Thị ý, Đề Hạng Vương từ (2 bài), Du Động Đình họa Nhị Khê của Hồ Tông Thốc.[4]

Trích dẫn bài thơ Đề Hạng Vương Từ:

Đề Hạng Vương Từ

Bách nhị sơn hà khởi chiến phong

Huề tương tử đệ nhập Quan Trung

Yên tiêu Hàm Cốc châu cung lãnh

Tuyến tán Hồng Môn ngọc đẩu không

Nhất bại hữu thiên vong Trạch Tả

Trùng lai vô địa đáo Giang Đông

Kinh doanh ngũ tại thành hà sự?

Tiêu đắc khu khu tán Lỗ Công

Dịch nghĩa:

Đề đền Hạng Vương

Non nước trăm hai nổi bụi hồng

Đem đoàn đệ tử đến Quan Trung

Khói tan Hàm Cốc cung châu lạnh

Tuyến rã Hồng Môn chén ngọc tan

Thua chạy trời xui đường Trạch Tả

Quay về đất lấp nẻo Giang Đông

Năm năm lặn lội hoài công cốc

Chỉ còn vùi nơi mộ Lỗ Công.